Werkbezoek Pastoraal Fonds aan Roemenië van 21 t/m 24 september 2021

Een afvaardiging van het Pastoraal Fonds, bestaande uit Rob Gerrits en Jan Lindhout brengen, na een jaar niet op bezoek te zijn geweest i.v.m. Covid-19, weer, zoals in veel voorgaande jaren, een bezoek aan de contactpersonen in Roemenië. Dit is hun verslag van het werkbezoek.
Dinsdagmorgen vertrekken we vanuit Sassenheim richting Eindhoven. Vandaar vliegen we naar Debrecen, een stad in het oosten van Hongarije. Het vliegtuig is nog niet voor 50% bezet. Bij aankomst in Debrecen lopen we naar de balie van het verhuurbedrijf. De vooraf gehuurde auto staat buiten al netjes klaar en in ongeveer 1,5 uur rijden we naar Tileagd in Roemenië. Daar komen we ’s avonds om 21:00 uur plaatselijke tijd (1 uur later dan bij ons) aan. We worden, zoals gebruikelijk, warm welkom geheten door dominee István Szoboszlai en zijn vrouw Edit. Na ons welkom eten we nog iets en drinken nog wat.
Tijdens de maaltijd wordt er volop gesproken over wat de gevolgen van het Covid-19 waren en zijn voor Roemenië en met name voor de inwoners van Tileagd.  Zo horen we dat de kerkgang achteruit is gegaan. Er was gelukkig de mogelijkheid om de dienst vanuit de luie stoel bij te wonen.
Ook de kinderen op de school kregen online les. Veel kinderen, zo horen we, logden wel in, maar gingen hierna iets anders doen, met als gevolg dat er leerachterstanden worden opgelopen. Dit tot grote frustratie van Edit, die ook lerares is op de Middenschool. Op dit moment kunnen de kinderen wel weer gewoon naar school gaan. 
Zo horen we ook dat de prijzen van heel veel artikelen ontzettend hoog zijn geworden tot zelfs wel
2 à 3 maal zo hoog als vóór Covid-19. Hierdoor zijn bijvoorbeeld projecten in de bouw stil komen te liggen. Ook de energieprijzen, zo verwacht István, zullen de komende winter behoorlijk hoger worden, waardoor veel mensen huiverig zijn geworden nu nog aankopen te doen. Zo wordt ook de kledingwinkel van de kerk getroffen. De kledingwinkel is maanden dicht geweest. De mensen durven nog slechts mondjesmaat kleding te kopen uit angst dat zij straks de energierekening niet kunnen betalen.

Volgens het reisschema zal op woensdagmorgen een bezoek worden gebracht aan de Middenschool en de in 2019 nieuwgebouwde, en door Brussel gefinancierde, kleuterschool. Maar ook hier steekt Covid-19 een spaak in het wiel. Alleen leerlingen en docenten mogen het schoolgebouw betreden zolang er les wordt gegeven. Besloten is dat de directeur van de school Zowel kleuterschool als Middenschool) ons bezoekt in het SassenheimHuis. Later in de middag, als de kinderen om 14:00 uur naar huis zijn, kunnen we een bezoek brengen aan de beide scholen. Aldus geschiedde.

Nadat we de kleuterschool hebben bezocht, brengen we een kort bezoekje aan Gisella, de voormalige kokkin in het SassenheimHuis en ook oud-voorzitter van de diaconie en kerkenraad van de Reformatorische kerk. Door een ernstige en ongeneeslijke ziekte is zij aan huis gekluisterd. Zij is inmiddels tot erelid benoemd van de kerkenraad.

Tenslotte bezoeken we samen met ds. István Szoboszlai Gaspar, die dag de lokale arts  Dr. Szilagyi, waar we al jarenlang financiële steun aan geven voor de aanschaf van medicijnen en andere hulpmiddelen voor de lokale bevolking. Tijdens dit bezoek is ook haar zoon András Szilagyi aanwezig die voor de vertaling zorgt en uitleg geeft over zijn eigen werk als cardiologisch specialist. András is nu als arts verbonden aan het ziekenhuis in Oradea.
’s Avonds zijn we door de dokter uitgenodigd om met haar echtgenoot, haar zoon én met István en Edit ergens een hapje te gaan eten. Dit wordt door ons uiteraard niet geweigerd. 

Donderdag staat een bezoek aan Bilghez op het programma. Om half negen vertrekken we en na een mooie rit door de bergen, komen we om tien uur aan in Bilghez. Hier worden we bij de Pastorie opgewacht door dominee Rusza en zijn vrouw Emma. István (ook deze dominee heet zo) is vijf dagen geleden in de gang van zijn huis op de natte vloer uitgegleden en heeft daarbij een aantal kneuzingen in zijn arm en schouder opgelopen. Hij loopt nu met zijn rechterarm in een mitella, hetgeen hem ook behoorlijk belemmert in zijn werkzaamheden. Eerst drinken we koffie met elkaar en István vertelt dan het één en ander over wat er zoal de afgelopen twee jaar in het dorp is gebeurd. En hoe kan het anders, voornamelijk wordt gedomineerd door Covid-19. Zo vertelt hij ons ook dat hij tijdens de Kerst (2020) behoorlijk ziek was, maar toch een aantal kerkdiensten moest doen in het dorp omdat er geen andere predikanten beschikbaar waren.  In het dorp zijn er 3 personen aan Covid-19 overleden. 
Nadat we koffie hebben gedronken gaan we naar zijn werkkamer waar we de, vooraf aan hem gestuurde vragen, doornemen en een toelichting op opgeschreven antwoorden krijgen.
Als we hiermee klaar zijn, wandelen we een stukje door het dorp en constateren dat inmiddels ook alle zg. B-wegen in het dorp zijn geasfalteerd.

Als we terugkomen bij de Pastorie, gebruiken we met de curator (voorzitter van de kerkenraad) de lunch. Na de lunch lopen we nog een stukje door het dorp en brengen een bezoekje aan de door het Pastoraal   Fonds in 2006 gebouwde drinkwaterinstallatie, die nog steeds in gebruik is, maar onder beheer is gekomen van een drinkwaterbedrijf. Inmiddels zijn de containers wel behoorlijk smerig geworden.

Om 14:30 uur vertrekken we weer richting Tileagd waar we om 17:30 uur een ontmoeting hebben met de kerkenraad van de Reformatorische kerk in Tileagd. Ook hebben we de Kerkenraad een aantal vragen toegestuurd. Omdat alle antwoorden in het Hongaars worden gegeven, moeten die eerst worden vertaald. Dominee István Szoboszlai treedt als lid van de Kerkenraad ook op als tolk. Wij stellen de vragen in het Engels, hij vertaalt deze in het Hongaars en zo worden we bijgepraat.
Tijdens het gesprek krijgen we te horen dat het tafeltje-dek-je project aan het eind van het jaar moet stoppen. De oorzaak is dat de deelnemers van het tafeltje-dek-je niet voldoende geld bijdragen om de kosten van dit project te bekostigen. De kerkenraad is niet in staat om het financieel tekort op zich te nemen ook niet in combinatie met de financiële bijdrage van het Pastoraal Fonds. Het financieel gat is te groot (geworden).
De oogst van de bosbessen was dit jaar aanzienlijk minder. Door het slechte voorjaar zijn de bosbessen niet zo groot als in voorgaande jaren geworden. Dat betekende minder kilo’s. Desondanks leverden  de bosbessen bij verkoop evenveel op als in 2020.
      ’s Avonds zijn we uitgenodigd door een voormalig lid van de jongerengroep IKE, (bekend als Holden, maar eigenlijk Sandór (Holden) Csalók heet en zijn echtgenote Monika), die eind jaren negentig contact hadden met een groep uit Sassenheim (ROTS). Holden had samen met een partner een goed lopend bedrijf in hout, maar hij is nu tot locoburgemeester van Tileagd benoemd en daarom gestopt met zijn commerciële activiteiten om zich zo op de lokale politiek te storten.

Vrijdag staat ons laatste bezoek op het programma, maar eerst vindt nog een ingelast bezoek plaats bij de locoburgemeester Sandór (Holden) Csalók.  Ook de burgemeester van Tileagd, Adrian-Romus Codrean, schuift aan bij ons informele onderhoud. Beiden personen spreken gelukkig redelijk tot goed Engels. Samen drinken we een kopje koffie en laat de burgemeester horen wat er zoal in het dorp leeft en wat voor plannen hij heeft.
Hierna volgt ons laatste bezoek, namelijk aan het kinderhuis “Kajántó Mária” in Aleşd, ongeveer 25 kilometer van Tileagd. Aan dit kinderhuis geeft het Pastoraal Fonds al geruime tijd financiële ondersteuning i.v.m. de stookkosten. Ook is in 2019 een grote verbouwing aan de badkamers door het Pastoraal Fonds gefinancierd. Onlangs is geld beschikbaar gesteld voor de vernieuwing van het dak van het gebouw. Om tien uur arriveren we daar en worden we ontvangen door de directrice van het kindertehuis, mevr. Júlia Balla.
Zij laat ons het kindertehuis zien. In het kindertehuis zijn inmiddels ook een aantal onderhoudswerkzaamheden verricht, die zijn gefinancierd door een andere sponsor. Vervolgens laat zij ons zien waarom het dak aan vernieuwing toe is. Hiervan hadden we al een groot aantal foto’s ontvangen, maar de werkelijkheid spreekt toch meer aan. Als we de vragen hebben doorgenomen en een financieel overzicht hebben ontvangen keren we tevreden huiswaarts met een fles wijn en een potje honing. Helaas kunnen we deze presentjes niet met het vliegtuig mee naar huis nemen. Dus geven we deze presentjes aan de dames die onze maaltijden in het SassenheimHuis verzorgen.

Op vrijdagmiddag vertrekken we richting Debrecen om daar de huurauto in te leveren en naar het hotel te gaan voor de overnachting, want ons vliegtuig vertrekt op zaterdag al om 06:55 uur.
Dat wordt dus zaterdagmorgen vroeg op.
Na een goede vlucht keren we weer terug in Nederland en gaan we met een tevreden gevoel huiswaarts.

Opgesteld door: Rob Gerrits en Jan Lindhout