Werkbezoek Pastoraal Fonds aan Roemenië van 27 september tot 1 oktober 2016

De delegatie bestaat uit vier personen: Henk Maat, Jan Lindhout, Fred de Leeuw en Ina van Laar. Op dinsdagmorgen (27 september 2016) vertrekken we van Station Sassenheim met de trein naar Schiphol. Rond half negen gaan we de lucht in en komen twee uur later in Boedapest aan. De gehuurde auto staat buiten voor de luchthaven voor ons klaar. Het navigatiesysteem wordt gemonteerd en we gaan op weg. Als we Debrecen via de M3 in Hongarije naderen gaan we over een papieren wegenkaart, we willen namelijk niet via allerlei landwegen naar Tileagd (Roemenië). En dat lukt. Mooi op tijd en eerder dan gepland komen we bij de Reformatorische kerk in Tileagd aan.
Het is een weerzien met oude bekenden: dominee István Szoboszlai, zijn vrouw Edit. István heeft meteen een bezoekje aan het kerkhof van Tileagd voor ons in petto. Hij wil ons het mortuarium laten zien. Een project dat eerder aan het Pastoraal Fonds (en ook ROTS) is voorgelegd, maar uiteindelijk toch door de Gemeente is betaald. Het gebouw lijkt universeel want we hebben het al op veel plaatsen gezien. Er kan een overledene worden opgebaard en een dienst worden gehouden.
Tijdens de avondmaaltijd in het SassenheimHuis, waarbij ook dochter Boglárka en zoon István aanwezig zijn, wisselen we allerlei nieuwtjes uit. Daarna is het tijd om naar bed te gaan. Net als voorgaande jaren logeren we ook in het SassenheimHuis. Alles is vertrouwd, we hoeven niets te vragen. We hebben WI-FI en kunnen zodoende ook even een berichtje op Facebook van Kringloopwinkel Op Dreef zetten.

De volgende dag (woensdag 28 september) starten we met het bezoeken van de Middenschool (lyceum en gymnasium) en de twee kleuterscholen. Op de Middenschool worden we ontvangen door de directeur. Dat wordt een verrassing want het is de directeur die we ook in 2014 hebben ontmoet, daarna is vertrokken en nu weer directeur is. Hij heeft zich deze keer goed voorbereid. Hij leest namelijk zijn welkom voor in het Engels. Daarna gaat hij over in het Roemeens. We nemen de vragenlijst door die in het Hongaars is opgesteld. Het fotokopieerapparaat dat met hulp van het Pastoraal Fonds is aangeschaft ten behoeve van de leerkrachten werkt naar wens. Nadat we met koffie, thee en fris zijn gelaafd krijgen we een rondleiding door de school. We gaan naar de informaticalokalen. Daar zien we nog een groot aantal “ouderwetse” beeldschermen. Er blijkt ook behoefte te zijn aan een beamer. De  aanbouw van de school waarin toiletten zijn aangebracht krijgen we ook weer te zien maar zijn nog steeds  niet aangesloten op een gemeentelijk waterleidingnet en op de riolering. Daarna gaan we naar de sportzaal. De leerkracht die ons in het Engels aanspreekt zegt nog diverse attributen te kunnen gebruiken, zoals judomatten, ballen en tafeltennisbatjes, enz. enz.
Vervolgens bekijken we de twee kleuterscholen in het dorp. De kinderen vinden het altijd leuk als die “Ollanders” komen. De lokalen zien er fleurig uit en er hangen veel platen. We letten vooral op het aanwezige speelgoed en vragen of er specifiek speelgoed gewenst is.

Als we tegen de middag thuiskomen bij het SassenheimHuis wil men net beginnen met het rondbrengen van de maaltijden van het Tafeltje-dek-je. Ina gaat met een van de wegbrengers mee. Het wordt een hele ervaring, die duidelijk verschilt van hetgeen Ina kent in Nederland. Op bepaalde adressen wordt geadviseerd niet mee naar binnen te gaan. Op één adres treft Ina  een oude mevrouw aan die op bed ligt. Bijna niet in staat te bewegen. Het eten wordt neergezet, maar de vraag is wie deze mevrouw helpt bij het eten. Op een ander adres schrikt de dame zo erg, want ze ziet er volgens haar niet netjes genoeg uit om een gast te ontvangen. Alle mensen geven blijk van dankbaarheid.

In de middag hebben we eerst een gesprek met István aan de hand van de opgestelde vragen.. Wat we eigenlijk al wisten, maar weer bevestigd wordt is dat deze predikant een positief en hard werkend iemand is, wat blijkt uit het voortzetten van het door ons opgezette “Tafeltje-dek-je” project, het bosbessen project en het nieuw project van de Anna Pawlowna bomen. Bij het tafeltje-dek-je betaalt de kerk een deel van de kosten, ook uit de inkomsten van de verkoop van kleding. De deelnemers betalen naar vermogen voor een maaltijd, soms wordt groenten e.d. gebracht of ingezameld. Op dit moment wordt aan 19 personen op 5 dagen een maaltijd gegeven. Met de vorig jaar geplante bosbessenstruiken gaat het goed. Volgend jaar (derde jaar) hoopt men voor de eerste maal te oogsten. Bij het project van de Pawlowna bomen zijn op een halve hectare land van de kerk deze snelgroeiende bomen geplant. Na ongeveer 8 jaar tijd kunnen de bomen weer worden gekapt en leveren hout voor de industrie. Door elk jaar een perceel te beplanten hoopt men een regelmatige cyclus te krijgen en zodoende geld voor de kerk bijeen te brengen.

Het dak van het SassenheimHuis zal binnenkort met hulp van het Pastoraal Fonds worden geïsoleerd en lekvrij worden gemaakt. István heeft hiervoor ook subsidie weten te bemachtigen bij de Hongaarse en Roemeense overheid. Inmiddels is er voldoende om het werk uit te voeren. Het Pastoraal Fonds kan ook zeggen dat bij het transport in november een elektronisch orgel zal worden meegezonden die in de kerk kan worden gebruikt.

Later in de middag bezoeken we dokter Erzsébet Szilágyi die ieder jaar van ons een financiële ondersteuning ontvangt om medicijnen te kopen voor de arme patiënten. Ook met de opgestuurde medicijnen is ze heel blij. Aan het eind van het gesprek nodigt ze ons uit op die avond bij haar te komen eten en in ongedwongen sfeer verder te praten. Deze uitnodiging wordt vanzelfsprekend van harte aanvaard.

Op donderdagochtend 29 september) rijden we door de bergen naar Bilghez zo’n 75 km van Tileagd. We worden ontvangen door dominee, István Rusza en zijn vrouw Emma. Na een kopje koffie en een koekje gaan we met de dominee in gesprek over de zaken waarbij ook het Pastoraal Fonds betrokken is, zoals de diaconale steun, de verkoop van kleding, het vervoer van kinderen naar de school in het nabijgelegen Simleu. De gezondheidstoestand van zowel de predikant als zijn vrouw is niet optimaal. Het gesprek verloopt dan ook niet soepel, alles heeft een soort van treurige ondertoon. Nieuwe projecten worden dan ook niet aangekaart. Met het geld van de diaconale hulp kunnen de medicijnen voor arme mensen, medische behandelingen, de Vakantie Bijbelweek voor de jeugd, liturgische boekjes voor de ouderen, stookhout voor de kerk, worden betaald. Na het gesprek maken een korte wandeling naar de “winkel” waar de opgestuurde kleding wordt verkocht, de kerk en de kleuterschool/lagere school. De school heeft twee lokalen. In één lokaal zitten de allerkleinste in totaal 8 kinderen. In het andere lokaal, een combinatie klas van 5 jaargangen (0 t/m 4)  zitten ook 8 kinderen.
Het hele lokaal hangt vol met platen en ook langs de muur staat allerlei meubilair. De lerares die ook Engels spreek zegt zeer blij te zijn met de dozen met rekenmateriaal dat in april is toegezonden. Ook het speelgoed (Lego) wordt er goed gebruikt. We brengen ook nog even bezoek aan twee vakantiegangers Nico en Annemieke uit Sassenheim. Met z’n allen gaan we naar de pastorie, waar we gezellig het middageten nuttigen. De voertaal is Nederlands, Duits en enkele woorden Hongaars. Maar lachen doen we wel, dat is gelukkig niet taalgebonden.

Na de maaltijd rijden we naar het ziekenhuis van Marghita. In het ziekenhuis worden we hartelijk ontvangen door de Hongaars sprekende manager (Alíz Bradács) en de Engelssprekende kinderarts (József Szabo). De leuze van de kinderarts met betrekking tot het ziekenhuis is: “Wij kunnen alles gebruiken”. We krijgen eerst een rondleiding en tijdens deze rondleiding worden ons telkens zaken getoond die moeten worden vervangen.
Ook gaan we naar de  Kinderafdeling, de afdeling van dr. Szabo. Hier verteld dr. Szabo welk project hij in gedachten heeft voor de collecte via de vazen in de Protestantse Kerk in Sassenheim. Op de Kinderafdeling zal een nieuwe ruimte worden ingericht en hij wil daar graag een “Open Couveuse” hebben (De directie van het ziekenhuis ondersteunt hem daarin). Er zijn een paar oude, open couveuses in gebruik, maar de ontwikkeling gaat zo snel, dat hij graag een nieuwe couveuse wil plaatsen die voldoet aan de nieuwste eisen. Hij laat ons een apparaat zien en we maken er een foto van.  Het lijkt ons een mooi doel voor de vazen en delen hem mee dat we instemmen met zijn voorstel. Daar is hij ontzettend blij mee.

Daarna vertrekken we richting Tileagd. De wegen zijn behoorlijk verbeterd en met een uur zijn we weer in het SassenheimHuis. Daar gebruiken we ook de avondmaaltijd, samen met István en Edit.

Op vrijdagochtend (30 september) rijden we naar Aleşd, naar het Kindertehuis. We worden ontvangen door directeur Eva Dénes. Gelukkig spreekt zij goed Nederlands en kunnen daarom goed van gedachten wisselen. Nadat alles is doorgesproken en we een rondwandeling in het Kindertehuis hebben gemaakt gaan we met de kinderen van het tehuis aan tafel. We eten hetzelfde als de kinderen, nl bonensoep  en als dessert een gevuld gebakje. Het smaakt allemaal heerlijk.

Aan het einde van de middag is er het gesprek met de Kerkenraad van de Reformatorische kerk. Het gesprek staat in het teken van de diaconale hulp, de kledingverkoop en het tafeltje-dek-je project. Door de inkomsten van de kledingverkoop kunnen veel zaken worden bekostigd. Waar dit niet geheel lukt springt de kerk bij. Vooral de projecten die t.z.t. geld gaan opleveren zien ze helemaal zitten en zijn bereid daar ook in te investeren. Het extraatje van het Pastoraal Fonds voor het tafeltje-dek-je project (Opbrengst van de vazen in 2015)  heeft men zeer gewaardeerd en ook de mensen konden hun ogen niet geloven voor de bijzonder gift, bestaande uit wat luxe en lang houdbare artikelen.

Na het gesprek worden we uitgenodigd in de kerk, die goed gevuld blijkt te zijn. Er wordt een herdenkingsdienst gehouden omdat is vastgesteld dat het Pastoraal Fonds, volgens de voorhanden zijnde papieren nu 25 jaar als Pastoraal Fonds actief is in Tileagd. In de dienst wordt door de voormalige predikant Benjamin Papp verteld, dat de eerste delegatie van het Pastoraal Fonds op 14 april 1991 in Tileagd kwam. Hij vertelt verder over de transporten, de bouw van het SassenheimHuis, de ontmoetingen tussen de jeugd van Tileagd en Sassenheim (ROTS) en de bezoeken aan Sassenheim. In de dienst treden een jeugdkoor en een dameskoor op. Het hoogtepunt is het optreden van een heus orkest. Hierin zitten ook leden uit Tileagd die een paar jaar geleden de instrumenten van Adest Musica hebben gekregen. Deze leerlingen maken nu deel uit van het orkest.
Aan het einde van de avond wordt aan de voorzitter van het Pastoraal Fonds, Henk Maat, een oorkonde overhandigd met een opschrift: “Dank voor 25 jaar”, met daarop het eerste logo (barmhartige Samaritaan) en het huidige logo (twee handen) .De avond werd afgesloten met een gezellige bijeenkomst in het SassenheimHuis en een weerzien van “oude” bekenden.

Op zaterdagochtend (1 oktober) rijden we rond 9 uur weg uit Tileagd richting Boedapest. De hele reis verloopt heel goed zodat we tijdig bij het vliegveld van Boedapest aankomen. Rond 19 uur komen we veilig op Schiphol aan, waarna we op de trein stappen. In Sassenheim worden we netjes met een auto van het station gehaald. De reis naar Roemenië in 2016 zit er weer „veilig” op.

Nawoord van voorzitter Henk Maat
In de verschillende gesprekken blijkt dat veel lopende zaken redelijk onder controle te zijn. Maar maar voor een aantal zaken ontbreek het geld om deze te realiseren. Dat is duidelijk te zien in de scholen. Alles is er wel, maar alles ziet er duidelijk gebruikt uit.ook voor iets extra’s als een nieuw beeldscherm, een beamer, sportartikelen is geen geld. Ook in het ziekenhuis was dit te zien. Veel verouderde apparatuur.
Het Pastoraal Fonds hoopt te kunnen blijven doorgaan met het op kleine schaal helpen van de mensen in Roemenië. Daarbij is het geheel afhankelijk van de inkomsten van Kringloopwinkel Op Dreef , de vazen in de beide Protestantse kerken en van giften.

We hopen dat de lezers van dit reisverslag het werk van het Pastoraal Fonds blijven steunen.

Henk Maat, Jan Lindhout, Ina van Laar, Fred de Leeuw