Werkbezoek Pastoraal Fonds aan Roemenië van 26 september t/m 30 september 2017

Van dinsdag 26 september tot en met zaterdag 30 september is een delegatie van het Pastoraal Fonds naar Roemenië geweest. Eén keer per jaar worden, net als in Oekraïne, de contactpersonen bezocht, waarbij de voortgang van de projecten, waaraan het Pastoraal Fonds bijdraagt of heeft bijgedragen, wordt bekeken en besproken. De contactpersonen wonen in de plaatsen Tileagd, Alesd, Bilghez en Marghita.
In Roemenië bestaat een groot deel van de hulp uit financiële steun aan een dokterspost, twee kleuterscholen, de middenschool, een kindertehuis, en diaconale hulp aan de allerarmste mensen.
Dit keer gaan we met vier van de vijf leden van het Pastoraal Fonds: Henk Maat, Jan Lindhout, Ina van Laar en Anne Boer. Omdat een aantal van onze contactpersonen Engels of Duits spreken, en ééntje zelfs Nederlands, gaat er geen tolk mee.
De meeste mensen daar spreken Hongaars, omdat dit gedeelte van Roemenië vroeger onder Hongarije viel. Via de contactpersonen konden we goed communiceren met de juffen en begeleiders.

Op dinsdagochtend vertrekken we vanuit Sassenheim met de trein naar Schiphol.Henk heeft ons keurig op een rijtje geboekt in het vliegtuig naar Boedapest, Hongarije. Vandaar reizen we nog zo’n 350 km met een huurauto naar Tileagd in Roemenië. De grens over is net als bij ons vroeger, geen lange wachttijd. Henk had een nieuw navigatiesysteem mee, maar vertrouwde toch liever op een kaartje wat vorig jaar gebruikt werd.We arriveren zo rond zes uur (uur tijdsverschil) in Tileagd bij dominee István en zijn vrouw Edit, waar we de verdere week zullen verblijven.We logeren in het SassenheimHuis, wat indertijd bij de kerk is bijgebouwd met steun van het Pastoraal Fonds. Het SassenheimHuis werd in 1997 in gebruik genomen en staat er inmiddels al weer 20 jaar.

Op woensdagochtend 27 september rijden we naar Aleşd, naar het Kindertehuis “Kajanto Mária”. We worden ontvangen door directrice Éva Dénes. Zij heeft een jaar in Nederland als au-pair gewerkt en spreekt daarom behoorlijk goed Nederlands. We kunnen daardoor alles goed met haar doorspreken. Er zijn momenteel 22 kinderen, waarvan de jongste acht jaar is. Het blijkt moeilijk te zijn om de kinderen duidelijk te maken waarom ze daar zitten. Veelal kunnen de ouders (een vader, een moeder, een echtpaar) de kinderen thuis niet meer opvoeden. Daarvoor kunnen een groot aantal redenen zijn. Als ze eenmaal in het kindertehuis zijn opgenomen gaat het heel lang goed, maar er zijn momenten dat sommige toch willen weglopen. Het Pastoraal Fonds steunt hen jaarlijks met een bijdrage in de stookkosten, omdat hiervoor ook weer bijzondere regels gelden. Als niet tijdig olie wordt besteld dan moet gewoon dieselolie “aan de pomp” worden gekocht, met heel veel accijns en dus erg duur.  Als dieselolie tijdig wordt ingekocht kan het met een speciale tankwagen zo’n 600 km van Alesd worden aangevoerd en door de douane worden gecontroleerd. Dit is dan zonder accijns, maar wel met transportkosten. Door de beperkte opslagcapaciteit is het kindertehuis dus regelmatig aangewezen op de aankoop van dure dieselolie. Tijdens het gesprek brengt Eva naar voren dat ze graag de badkamer zou willen renoveren en hiervoor graag financiële hulp van het Pastoraal Fonds zou willen hebben. Het zijn in totaal drie badkamers. Voor eentje heeft het kindertehuis al ergens subsidie verkregen, maar omdat de kamers boven elkaar liggen, en het leidingwerk moet worden aangepast, wil ze het graag in één keer uitvoeren. Ook kan ze goed sportschoenen en skeelers gebruiken, en kerstspullen zijn altijd welkom.

In de middag, terug in het SassenheimHuis, hebben we een gesprek met dominee István. We gebruiken hierbij vragen, die we van tevoren hebben opgesteld en aan de contactpersonen hebben verstuurd, zodat ze de antwoorden kunnen voorbereiden. Het dak is mede door een bijdrage van het Pastoraal Fonds geïsoleerd.Dat wil zeggen dat de oude betonnen dakpannen eerst zijn verwijderd, daarna is isolatiemateriaal aangebracht en vervolgens nieuwe panlatten. Hierop zijn de oude, nog gave dakpannen teruggelegd. We bekijken de foto’s van de verschillende stadia. Aan de buitenkant ziet het dak er weer keurig netjes uit.
Verder bespreken we het project van de kerk, waarbij ze bosbessen kweken in de tuin achter het SassenheimHuis. Het Pastoraal Fonds heeft hier een lening voor verstrekt. De oogst is dit jaar aanmerkelijk hoger (7x meer) dan vorig jaar. Ze hebben de bosbessen en ook de daarvan gemaakte jam voornamelijk uitgegeven aan potentiële klanten om te proeven. Volgend jaar hopen ze een nog grotere toename in oogst te hebben, zodat ze goed aan de opbrengst kunnen gaan verdienen. De kerk heeft een eigen tweedehandse kledingwinkel. De kleding wordt hiervoor vanuit Sassenheim steeds opgestuurd. Met de opbrengst wordt naast het salaris de verkoopster ook allerlei activiteiten voor de jeugd binnen de kerk betaald.

De Reformatorische kerk in Tileagd heeft ook geld gestoken in een Anna Paulownabomen (Paulownia tomentosa) plantage, waar de bomen snel groeien en in een relatief korte tijd kwalitatief goed hout leveren, Later in de week hebben we de eerste halve hectare mogen aanschouwen, waarbij de hoogste bomen nu al zo’n zes meter waren. Op de vraag of er nog projecten zijn waarbij het Pastoraal Fonds hulp zou kunnen bieden hij nog wensen heeft, geeft István een aantal onderwerpen aan waaraan wordt gedacht.
Mede omdat het Pastoraal Fonds geen permanente bijdrage levert aan het tafeltje-dek-je project van de kerk is er jaarlijks een tekort. De kerk legt dit tekort bij omdat het van groot belang is dat het project wordt voortgezet. Dit tekort wordt deels veroorzaakt door de kosten, zoals het gas om te koken, de benzine voor de auto om de maaltijden rond te brengen en een vergoeding voor de kooksters.
Nu de renovatie aan de buitenzijde van het SassenheimHuis is afgerond wil men graag de muren en de plafonds van verschillende ruimtes verven

Eind van de de middag bezoeken we dokter Erzsébet die van het Pastoraal Fonds een geldelijke bijdrage ontvangt, om de allerarmsten patiënten (dat zijn er zo’n 200) te helpen om medicijnen te betalen. Na het uitschrijven van het recept voor de medicijnen belt de dokter eerst even de apotheek op, en geeft aan welk bedrag zij voor de patiënt betaalt. De patiënt moet dan zelf het restant betalen. Met de door het Pastoraal Fonds (lees hier ook Kringloopwinkel Op Dreef) met een transport opgestuurde medicijnen en verbandmiddelen is ze zeer blij. Ze laat weten dat ze ook looprekken gebruiken én wandelstokken zijn altijd welkom. ’s Avonds gaan we uit eten met het dokters- en predikantsechtpaar.

Op donderdagochtend 28 september rijden we naar Bilghez. Dit dorp ligt zo’n 80 km ten noorden van Tileagd. We worden ontvangen door dominee, István Rusza en zijn vrouw Emma. De gezondheid is van beiden het afgelopen jaar minder geworden. Hij vertelt dat zijn zoon moeilijkheden had om bij een geschikte studie ondergebracht te kunnen worden. Uiteindelijk is het gelukt en studeert hij aan het Biology Department, Faculty of Science, University of Oradea. Naast diaconale steun, het sturen van kleding voor de kledingwinkel, is het Pastoraal Fonds ook betrokken bij het vervoer van schoolkinderen naar het nabijgelegen Simlau. We bezoeken ook de naastgelegen kledingwinkel en de kerk.

’s Middags rijden we naar het gemeentelijk ziekenhuis “dr. Pop Mircea” in Marghita. We zouden daar een gesprek hebben met de kinderarts Jozsef Szabo over mogelijke steun bij het aankopen van een zogenaamde open couveuse. Daar hij echter niet aanwezig is, worden we te woord gestaan door een tweetal directeuren (Medisch en financieel). Daar zij niet op de hoogte zijn van de vragen die wij eerder aan de manager van het ziekenhuis hebben toegestuurd, wordt afgesproken, dat zij ons zo snel mogelijk laten weten of ze de verbandmiddelen etc. nog kunnen gebruiken. Het is de bedoeling de medische artikelen met het transport mee te sturen, dat eind november zal gaan plaatsvinden.

Op vrijdagochtend 29 september bezoeken we de middenschool en de twee kleuterscholen in Tileagd. We hebben een gesprek met de waarnemend directeur. Ze vertelt dat de zigeunerkinderen, die sinds twee jaar ook onderwijs op de middenschool krijgen en niet meer op een aparte school zitten, steeds problemen geven. Dat is ook de reden dat het hek op slot zit, anders lopen ze weg. Aan het eind van de middag horen we dat toch een aantal leerlingen over het hek zijn geklommen om naar de wekelijkse markt in Tileagd te gaan.
Er wordt verteld dat nog behoefte is aan een digitale beamer voor in de klaslokalen. De beamer wordt in combinatie met een laptop gebruikt. Ook een extra printer zou zeer welkom zijn. De Hongaarse boeken die in Sassenheim zijn ingebracht bij Kringloopwinkel Op Dreef kunnen ze goed gebruiken in de bibliotheek van de school. Sportkleding en sportartikelen voor de sporthal zijn zeer welkom. Zo gaan we weer weg met een heel lijstje van wensen. De toiletten zijn nog steeds niet aangesloten op een gemeentelijk waterleidingnet. Water mag namelijk alleen worden aangesloten, als er ook een riolering is/wordt aangelegd. En zo ver is het al jaren niet.

’s Middags bezoeken we met István de nabijgelegen grote plaats Oradea. We gaan eerst naar een oud verdedigingsfort. Daarna laat hij ons twee bijzonder mooie orthodoxe kerken zien. Dat zijn “de maan kerk” (Biserica “cu Lună”) en De de Grieks katholieke St. Nicolaas kathedraal (Biserica Sf. Nicolae). Als we die hebben gezien lopen we door naar de Passage van het gebrandschilderd glas – het Zwarte Hotel van de Adelaar – (Fekete Sas alota).

     

Eind van de middag hebben we een gesprek met de Kerkenraad in het SassenheimHuis. We nemen met hen de vragenlijst door, en bespreken zo alle lopende zaken. Met István hadden we ook al het één en ander besproken, wat we nu nog een keer aanstippen.
Toen men een aantal jaren geleden besloot een tafeltje-dek-je op te zetten had men de verwachting dat de inkomsten voldoende zouden zijn om het tafeltje-dek-je te kunnen laten draaien. Helaas blijkt dat niet mogelijk te zijn. Er is jaarlijks een tekort. De eerste jaren heeft het Pastoraal Fonds dit voor z’n rekening genomen. Daarna door de kerk en nu wordt gevraagd of het Pastoraal Fonds toch wil bijspringen. Tijdens het gesprek blijkt dat de mensen, die maaltijden van het tafeltje-dek-je ontvangen heel blij waren met de extra bijdrage voor de feestdagen rondom Kerstmis. Ook de kooksters en helpers bij het tafeltje dekje vonden het heel fijn om de extra kerstpakketten rond te kunnen brengen. Van het diaconale geld kregen de 40 allerarmsten een extra bijdrage met de feestdagen. Zij kunnen nog goed een rolstoel gebruiken, en bedzeiltjes, wandelstokken.

Als het gesprek is afgelopen is er een verrassing. Een muziekorkest, waar wij indertijd gebruikte instrumenten van Adest Musica aan hebben geschonken, geeft een klein concert in de grote zaal van het SassenheimHuis.

Op zaterdagochtend 30 september nemen we na het ontbijt afscheid van István en Edit en rijden weer richting Budapest. Daar blijkt onze vlucht bijna een uur vertraagd te zijn, maar uiteindelijk komen we zo tegen negen uur ’s avonds weer aan bij station Sassenheim waar we worden afgehaald en thuisgebracht.