Werkbezoek aan Roemenië van 29 september t/m 2 oktober 2012

Het werkbezoek van het Pastoraal Fonds aan Roemenië is in 2012 wel bijzonder; er blijven meer leden van het Pastoraal Fonds in Sassenheim achter dan er meegaan op reis. Dit jaar bestaat de delegatie uit twee personen nl. Nico Broekhuizen en Henk Maat.

Voorafgaande aan de bezoeken verblijven Nico en Henk (en hun beide echtgenotes) in Bilghez.
Daar kunnen zij ervaren dat de mensen druk bezig zijn met de voorbereiding van het komende winterseizoen. Grote hoeveelheden hout, soms hele boomstammen,  worden aangevoerd en voor de huizen op straat gelegd. Mensen zijn bezig dit hout eerst in kleinere stukken te zagen en vervolgens met een bijl te kloven.

Op de velden wordt het mais handmatig geoogst. Druiven worden geplukt en de groenten worden binnen gehaald. Het inmaken van vruchten en groenten is in volle gang. Gelukkig is het mooi weer, zo’n 27 graden Celsius.  Opvallend is dat het aantal koeien wat dagelijks door de straat trekt om te worden “uitgelaten” in de loop der jaren behoorlijk is verminderd. Schapen en ganzen zie je bijna  al helemaal niet meer.

Op zaterdag 29 september vertrekken we vanuit Bilghez met z’n vieren naar het eerste adres, het kindertehuis in Aleşd. We worden weer hartelijk ontvangen door dr. Annemarie Sadler.

Opvallend is het zeer goed gekapte grijs-witte, tikkeltje lila gekleurde (geverfde) haar. Ze lijkt dit jaar wat rustiger dan andere jaren, maar dat is maar schijn. Aan het hoofd van de tafel gezeten steekt ze meteen van wal. Ze vertelt over een meisje dat tegen haar wil uit het kindertehuis is vertrokken, over een lange reis naar Boekarest om een overleden moeder van een 8-jarige jongen uit het kindertehuis te identificeren, de lekkage van hun olieopslag, de goede ervaring met de zonnepanelen op het dak, een uitstapje met alle kinderen in de bergen, de goede studieresultaten van haar kinderen en de financiën. Over de financiën raakt ze niet uitgepraat. Vooral over het ontbreken van geldelijke steun van het Bisdom van de Reformatorische kerk is ze zeer ontstemd, zeker omdat het Kindertehuis oorspronkelijk met de kerk tot stand is gekomen. Bij ons vertrek overhandigen wij twee flinke dozen met bollen, nadat wij eerst hebben moeten beloven volgend jaar in het Kindertehuis te blijven lunchen.

Daarna gaan we naar Tileagd. We worden hartelijk begroet door de predikant István (Szoboszlai) en zijn vrouw Edit. Na de lunch met elkaar te hebben gebruikt en de kamers in het SassenheimHuis hebben ingericht voor de overnachting gaan we naar Benjamin en Sarika Papp. Het predikantenechtpaar voordat István in de Reformatorische kerk zijn intrede deed. We halen heel veel oude herinneringen op, met name over de reizen van de jeugd van en naar Sassenheim én van en naar Tileagd. Ook zij zijn bezig hout te hakken voor de winter en dat op 74- jarige leeftijd. ’s Avonds dineren we bij de dokter Elisabeth Szilagyi. Haar zoon, (een 4^e jaars medische student) en de familie Szoboszlai maken ook deel uit van het gezelschap. Met name de gezondheidszorg in Roemenië is een belangrijk gespreksonderwerp.

Op zondag 30 september gaan we naar de kerk. Lekker dichtbij, want het SassenheimHuis en de kerk staan naast elkaar. We zijn dan ook de eersten die naar binnen gaan. Er wordt nog druk geoefend door een klein koor dat aan de dienst zal meewerken omdat het Ouderen dag is. Op die dag krijgen vooral de mensen die ouder zijn dan 70 jaar extra aandacht in de kerk.

De predikant, ds. István Szoboszlai heeft zich goed voorbereid op de dienst. We worden in het Engels toegesproken en tijdens de dienst zingen wij een groot aantal liederen met bekende (Hollandse) melodieën. Tijdens de dienst wordt een (in het Hongaars vertaalde) brief voorgelezen van de Protestantse Gemeente uit Sassenheim. Dit wordt merkbaar gewaardeerd. Aan het einde van de dienst komt de predikant van de kansel en gaat achter een keyboard staan (dat is aangeschaft met geld van het Pastoraal Fonds). Hij is de organist van de zanggroep! Na de dienst gaan we naar de grote zaal van het SassenheimHuis waar een maaltijd voor de ouderen  wordt opgediend. Voordat we beginnen wordt eerst één glaasje Palinka geschonken en gedronken. Aan het eind van de maaltijd komen de zangboeken tevoorschijn.

Omdat ds. István een afstudeerscriptie moet schrijven over muziekinstrumenten in de bijbel gaan we ook Psalm 150 zingen. Met enige oefening lukt dat.    

Aan het eind van de middag ontmoeten we de leden van de kerkenraad en de diaconie. We praten over het onderhoud van de pastorie, de kerk, de diaconale hulp, de verkoop van kleding en het onderhoud van het SassenheimHuis. Over één onderwerp praten we langer door. Het opzetten van een “tafeltje-dek-je” en het verstrekken van maaltijden. Allerlei zaken worden genoemd waar rekening mee kan en moet worden gehouden. Uiteindelijk wordt besloten dat het in de nieuwe Kerkenraad (i.v.m. aanstaande verkiezingen van kerkenraadsleden)  zal worden besproken en dat aan het einde van het jaar een voorstel voor een proef aan het Pastoraal Fonds zal worden gestuurd. De verkoop van kleding loopt goed. Er is een heel systeem van aanbiedingen en acties opgezet om de kleding onder de aandacht te brengen en natuurlijk te verkopen. Wat over is wordt geschonken aan andere kerken.

De verbouwing van de Pastorie stagneert omdat het parlement en de president met elkaar in de clinch liggen. De overheid stelt namelijk al een half jaar lang geen gelden ter beschikking . Een toegezegde subsidie van de overheid voor de verbouwing van de Pastorie wordt niet uitgekeerd, terwijl wel een officieel schrijven van de toekenning is ontvangen.        
Na de vergaderingen delen we dozen met bollen uit, waarmee de aanwezigen overduidelijk blij zijn. Daarna volgt de maaltijd in de vorm van een barbecue(tje).

Maandagochtend, 1 oktober, starten we met een gesprek met István. Door de vergadering met de Kerkenraad is al veel en ook het belangrijkste (Tafeltje-dek-je) besproken. We bespreken ook de Vakantie bijbelweek, het verhuren van het land van de kerk, de aanschaf van het keyboard, de besteding van het “extra geld” van het Pastoraal Fonds voor diaconale zorg. Het “extra geld” wordt besteed aan 42 personen gedaan die ouder zijn dan 70 jaar en een pensioen hebben dat minder is dan 150 euro in de maand. Zij krijgen nu ca. 75 euro aan het eind van het jaar. Na het gesprek gaan we naar de Kleuterschool. Ondanks het feit dat ons bezoek was aangekondigd worden we niet ontvangen. Samen met István ontfermen we ons over een groep kleintjes. We delen kleine cadeautjes uit (sok-pop, snoepjes en een plastic mok) en doen dat ook in een ander lokaal. We nemen afscheid van de kleuterleidsters die op het lawaai zijn afgekomen en gaan naar de Lagere school. Daar staat Edit (leerkracht aan de school) ons al op te wachten. Al heel snel blijkt dat er een nieuwe directeur is, een politieke beslissing.

Hij legt uit hoe dat gaat in Roemenië. Je hebt geen vaste betrekking als directeur. Het loopt ongeveer gelijk met de periode dat er verkiezingen zijn. Zolang dezelfde politieke partij aan de macht is ben je verzekerd van je baan. Voor de leerkrachten geldt dit gelukkig niet. De voormalige directeur is na tien jaar gewoon weer leerkracht aan de school.

Zijn achtergrond is gymnastiek, dat blijkt later nog duidelijker als hij zijn wensen op tafel legt voor het gymnastieklokaal. Na een goed gesprek krijgen we een rondleiding door de school en het gymnastieklokaal. Het klaslokaal voor chemie en biologie ziet er mooi uit (de opknapbeurt is financieel gesteund door het Pastoraal Fonds). Het gebouw waarin het gymlokaal is ondergebracht, is nog steeds geen stromend water. Het waterproject in Tileagd is nog niet van de grond gekomen.

’s Middags gaan we naar de dokterspost van dr. Szilagyi. Zoals alle voorgaande jaren ziet het er zeer schoon uit. We praten over de besteding van de ter beschikking gestelde gelden en over de artikelen die we sturen (pampers, verbandmiddelen, e.d.). Dat blijkt heel goed te gaan. Ze vraagt wel om extra kasten want er moeten veel patiëntendossiers worden opgeslagen. Van elke behandeling wordt driemaal een verslag gemaakt. Naast de twee op  papier moet er ook één in de computer. Desgevraagd zegt ze dat er nooit artsenbezoekers komen. De reden is dat de dokter de hoeveelheid/dosering actieve stof voorschrijft. In de apotheek kun je dan een keuze maken voor het medicijn dat wordt vergoed (is verzekerd) of een duurder medicijn. We overhandigen haar ook gebreide babykleren.
’s Avonds eten we in het SassenheimHuis met István en Edit. We nemen in het kort alles even door.

Op dinsdag 2 oktober, rijden we weer terug naar Bilghez. We rijden over stukken weg zonder asfalt want arbeiders zijn druk bezig een nieuwe weg aan te leggen met Europese gelden. Dit werk stagneert niet omdat het geld van de EU komt en niet van de Overheid.
In Bilghez is het een weerzien, want we zijn immers een aantal dagen geleden uit Bilghez vertrokken. Nu is ons bezoek echter officieel (Pastoraal Fonds).     

Na de lunch gaan Nico en Henk in de keuken van de Pastorie met de predikant die ook István heet in gesprek. Aan de hand van de vragen die van te voeren zijn opgesteld worden veel zaken besproken. We horen van de problematiek van de steeds ouder wordende kerkelijke gemeente en daarmee ook de verminderde inkomsten. De terugloop van de kerkgang, met name de jeugd. Het klinkt allemaal heel somber en dat straalt István ook uit.

Hij vraagt ons hem en zijn gemeente te helpen met ideeën voor de jeugd en het verbeteren van de verkoop van kleding. We zeggen toe in Sassenheim het één en ander op papier te zetten en hem dit toe te sturen. Na een langdurige bespreking gaan we eerst een stukje wandelen in het dorp om alles in ons hoofd op een rijtje te krijgen.  

’s Avonds gebruiken we zoals gewoonlijk bij een bezoek de maaltijd in de Pastorie. Halverwege de maaltijd begint het te onweren en gaat het licht uit. Een bekende voorzorgsmaatregel in Bilghez. Dan merken we meteen hoe donker het kan worden als er helemaal geen sprankje licht meer is. Met zaklantaarns en kaarsen wordt na enige tijd de ruimte weer verlicht. Het lijkt net of alles is opgeklaard ook onze gedachten en ons humeur.

Op woensdagochtend nemen Nico en Henk de hele reis van het Pastoraal Fonds nog eens door en zetten de wensen van de contactpersonen op een rijtje. In Tileagd lijkt men onder aanvoering van de enthousiaste predikant alles goed onder controle te hebben, zowel financieel als organisatorisch. Alles heeft een enthousiaste en geïnspireerde uitstraling. In Bilghez lijkt de gemeente en de predikant behoorlijk uitgeblust. We missen daar duidelijk het enthousiasme om ondanks de vele zorgen de boel op de rails te krijgen. Dat baart ook het Pastoraal Fonds zorgen.

Opgetekend door Henk Maat
8 november 2012

Nawoord

Bij de bezoeken aan Tileagd en Aleşd merken we heel duidelijk dat onze gesprekspartners enthousiast zijn om zaken aan te passen en niet bij de pakken neer te zitten. Zij nemen het initiatief en wij (als leden van het) Pastoraal Fonds worden hierdoor ook gestimuleerd. De situatie in Bilghez is duidelijk heel anders. De uitstraling is mat en geeft stof tot nadenken.
Maar toch……….. ondanks deze verschillende situaties zal het Pastoraal Fonds er alles aan doen om alle betrokkenen te motiveren en om ook voor hen de toekomst iets dragelijker te maken.
Daarbij geholpen te weten door de ca. 170 gemotiveerde vrijwilligers van Kringloopwinkel Op Dreef.